Aanleiding voor de uitkoop was een koerswijziging bij moedermaatschappij Rabobank, die besloot zijn positie in vastgoed af te bouwen. ‘We hadden ook door een andere investmentmanager gekocht kunnen worden’, zegt Pierik. ‘Maar de zoektocht naar dit schaap met vijf poten liep telkens stuk op het onbegrip van onze niche-producten.’ Primevest blijft weg bij mainstream core-producten als kantoren of winkels, maar kiest in plaats daarvan bewust voor betaalbare hedendaagse woningen, parkeren, communicatie-infrastructuur en smart city-netwerken. ‘Sinds een jaar hebben wij een aandeelhouder die onze groeiambities en visie onderschrijft.’

Primevest werkte na de buy-out met de dertig specialisten die vanuit Bouwfonds meekwamen aan het opbouwen van een eigen platform als investment boutique. ‘We waren het afgelopen jaar vooral druk met stabiliseren van organisatie. Wij moesten zelf een backoffice opzetten, eigen assetmanagementsystemen inrichten. Daarvoor kozen wij Argus Voyanta. Wij willen dat partners met een goed idee voor een volgende niche-belegging daarop kunnen aansluiten.’

Niche van één miljard

Heel concreet zijn de plannen daarvoor nog niet, zegt Pierik. ‘Maar zo’n nieuwe niche moet de potentie hebben om uit te groeien tot een investeringsvolume van zo’n één miljard euro. En het moet onderscheidend zijn, er moet een twist aan zitten. En natuurlijk extra rendement, doordat het iets van de core-producten af ligt.’

Een nieuwe niche-belegging waaraan Primevest sinds 2017 werkt is het in februari 2019 opgezette Smart City initiatief, dat zich richt op de verduurzaming van de gemeentelijke netwerken voor het verlichten van de openbare ruimte – lantaarnpalen dus. Het ‘smart city’-aspect dat Primevest ziet is dat lantaarnpalen niet alleen licht kunnen verspreiden, maar ook 5G-signalen én ideale plekken zijn voor de bevestiging van bewakingscamera’s, laadpunten voor elektrische voertuigen en sensoren die van alles meten in het kader van de Omgevingswet. ‘Waar 4G elke acht kilometer een opstelpunt voor een antenne nodig heeft, is dat door de hogere frequentie met 5G om de achthonderd meter. Dan komen lantarenpalen in beeld’, zegt cfo Walter Kuppens, tussen 2000 en 2011 cfo bij belegger Foruminvest.

Slimme verlichting

De communicatie-infrastructuur, waar je gemeentelijke lantaarnpalen binnenkort toe moet rekenen, heeft volgens Kuppens een enorme groeipotentie. ‘Gemeenten in Nederland willen nu de infrastructuur voor 5G uitrollen, maar dit speelt ook in andere Europese landen. In ons Smart City initiatief investeren wij in overleg met gemeenten in slimme, dimbare verlichting en brengen zo de energiekosten omlaag. De centrale en decentrale overheden hebben zich gecommitteerd aan het Klimaat Akkoord met als doelstelling om twintig procent van het totale energie verbruik van duurzame, herbruikbare bron te betrekken in combinatie met een energie besparing van minimaal 20 procent in 2020 en vijftig  procent in 20130. Met het implementeren van slimme verlichting worden deze doelstellingen al veel eerder behaald. In een tweede stap vervangen wij een deel van die lantaarnpalen door smart public nodes, die zijn aangesloten op het glasvezelnet.’

Een extra troef in handen van Primevest is de innovatieve financiering die het voor zijn Smart City initiatief heeft geregeld. Door de structuur van de lening hoeft de bank door het lage risico geen extra financiële buffer – solvency in vaktermen – aan te houden. De kosten van de lening zijn daardoor erg laag. Die gunstige voorwaarden zetten wij één-op-één door naar de gemeenten. 

Duurzame lantaarnpalen

‘We krijgen er dus 355 klanten bij’, zegt ceo Pierik lachend, die zo overtuigd is van zijn nieuwe initiatief dat hij er voor het gemak van uitgaat dat alle Nederlandse gemeenten zullen kiezen voor dit product. ‘De bewustwording dat lantaarnpalen een rol spelen in de energietransitie is in volle gang. Doordat gemeenten objecten tot een waarde van duizend euro niet hoefden te activeren, is er niet gereserveerd voor de investering in duurzame lantaarnpalen’, zegt Kuppens. Daardoor is er bij de meeste gemeenten geen geld voor de noodzakelijke investeringen, iets waar Primevest met haar nieuwe initiatief op inspeelt. In de tweede fase gaan lantaarnpalen de gemeenten zelfs geld opleveren, wanneer Primevest in nauwe samenwerking en overleg met de gemeenten de lantaarnpalen gaat inzetten als opstelpunt voor G5-antennes, laadpunten, camera’s en sensoren. ‘Doordat wij neutraal zijn, kunnen er zelfs antennes van verschillende mobiele providers in één paal worden gemonteerd’, zegt Kuppens. Gemeenten kunnen alles over het nieuwe initiatief lezen op de door Primevest ingerichte website www.smartcitynederland.com.

Risicoloos PPS-avontuur

Waar veel vastgoedpartijen eerder een flinke buil overhielden aan PPS-avonturen met een gemeente, ziet Primevest in deze constructie geen risico dat de lokale overheden zich een onbetrouwbare partner tonen. ‘Wij geloven in de kracht van het samenwerkingsmodel’, stelt Pierik. ‘De gemeente betaalt de rente en aflossing rechtstreeks aan de bank, voor de marktpartijen is het financieringsrisico zeer beperkt. Een plotselinge omslag in het politieke klimaat is geen probleem: alle politieke stromingen willen duurzame verlichting in de straten. Links is blij met de verduurzaming, rechts is blij met ons verdienmodel. Nu is de lantaarnpaal nog een kostenpost, in ons model profiteert de gemeente mee van de extra opbrengsten in de toekomst.’

Het Smart City initiatief bevindt zich nog in de beginfase. In één gemeente legt het college een samenwerking met Primevest nu voor aan de gemeenteraad. Met een aantal gemeenten is de belegger in de aanbestedingsfase. Ook worden hier en daar gesprekken gevoerd over de financieringsstructuur. ‘We hoopten in februari 2019 al de eerste deal rond te hebben, maar het vergt iets meer tijd’, zegt Pierik.

Voorsprong van twee jaar

Bang dat concurrenten het model kopiëren en met de winst gaan lopen, is Pierik niet. ‘Wij zijn overtuigd van de kracht van ons model en hebben twee jaar werk in dit product zitten. We hebben een mooie voorsprong opgebouwd.’

Ook de nieuwe eigenaar CommonWealth Investments speelt daarin ook een rol, zegt Pierik. CommonWealth heeft een bredere investeringsstrategie die zich ook uitstrekt tot investeringen in bedrijven in openbare verlichting. ‘Het is handig om het netwerk van onze aandeelhouders te kunnen gebruiken.’

Slagkracht is groot

Van een gedwongen winkelnering is overigens geen sprake, verzekert Pierik. ‘Deze manier van werken bevalt uitstekend, wij hebben alle vrijheid. Met enkele contacten is het niets geworden, met andere partijen zijn wij nog in gesprek. De slagkracht is groot, weinig institutioneel. Als wij willen, zitten wij binnen twee weken bij zo’n partij aan tafel en kunnen wij een besluit nemen.’ De overige niches ontwikkelen zich overigens naar verwachting. Zo kocht Primevest in oktober 2018 een woongebouw van vijf lagen met zeventig middenhuurappartementen en een parkeergarage met zeventig plaatsen in aanbouw aan de Frontensingel/Maagdendries in Maastricht. In Groningen kocht de belegger eind januari 2019 275 studentenwoningen op zes bouwlagen aan de Oostersingel/Nieuweweg. Daarnaast werden woningen gekocht in Duitsland en Oostenrijk. De belegger richt zich op compacte woningen van zestig tot tachtig m2.

Directe relatie met klant

Voor de woningbeleggingen heeft Primevest twee mandaten. ‘Het team vindt dat heel bevredigend, al zijn deze klanten veeleisender dan beleggers in een fonds. Het team heeft een directe relatie met de klant en krijgt rechtstreeks feedback op wat wordt voorgelegd’, zegt Pierik. De mandaten zijn van een Duitse en een Oostenrijkse institutionele belegger.

De woningmandaten zijn complementair, legt Pierik uit. Het ene richt zich op betaalbaar tot core, het andere is een transformatiemandaat. Aanbod is op dit moment het probleem. ‘Als ik tien gebouwen zoals in Groningen zou hebben, kon ik ze allemaal kwijt. Maar we hebben de ruimte om het huidige momentum in de markt uit te zitten. We hebben ook het lef om ‘nee’ te zeggen.’

Parkeermarkt wordt volwassen

De parkeerfondsen van Primevest zijn al actief sinds 2005. ‘Inmiddels hebben wij wel bewezen dat het een interessante vastgoedcategorie is’, vindt Pierik. ‘De markt wordt volwassen, de rendementen lopen terug zoals je ook in de woningmarkt ziet. Er zijn meer beleggers actief in parkeergarages, er worden ook regelmatig portefeuilles aangeboden. Maar wij blijven kritisch op het aanbod. Het blijft een niche-product, ook al gaan de aanvangsrendementen richting die van een core-belegging.’

‘Toch goed gedaan’

Met plezier heeft Pierik de berichten rondom de rechtszaken tussen IEF Capital en de winkelketens Bijenkorf en Hema gevolgd. Telkens werd IEF in het gelijkgesteld dat de overdracht in 2016 van de entiteit met de Bijenkorf- en Hema-panden aan CBRE Global Investors niet in strijd was met het aan de ketens verleende eerste recht van koop als panden te koop zouden komen. Niet de panden, maar bv die eigenaar is werd verkocht, redeneert ook de rechter. ‘Ik ben zeer tevreden dat zo’n bepaling standhoudt. Dan heb je het toch goed gedaan.

Dit artikel staat in Vastgoedmarkt van maart 2019.